Dwustopniowy system edukacji
Po zdanym egzaminie maturalnym wielu młodych ludzi wybierając dalszą ścieżkę edukacji decyduje się na studia. Tutaj opcji jest wiele, jednak najczęściej przyszli studenci wybierają dwustopniowy system edukacji wyższej.
Studia pierwszego stopnia – w zależności od tego czy wybór padnie na uniwersytet czy też politechnikę – kończą się w Polsce uzyskaniem tytułu licencjata bądź inżyniera. Aby je ukończyć, student musi zaliczyć siatkę konkretnych wymaganych na danej uczelni przedmiotów. Często zdarza się, że na różnych uczelniach – na tych samych kierunkach – przedmioty będą się znacząco różniły od siebie, dlatego warto przed podjęciem studiów pierwszego stopnia sprawdzić plan zajęć poszczególnych uczelni wyższych, aby wybrać taką, której oferta będzie nam najbardziej odpowiadać.
Następną ważną sprawą jest uzyskanie odpowiedniej ilości punktów ECTS, które w różnych proporcjach są przypisywane do konkretnych przedmiotów, a te przyznaje się z kolei studentowi, kiedy zalicza kolejne etapy kształcenia. Czym są w ogóle te punkty? Otóż system przyznawania ECTSów powstał w latach 80-tych XX wieku, aby usprawnić międzynarodowe wymiany studenckie – głównie program Erasmus. W ten sposób student, który rozpoczął np. studia pierwszego stopnia w Polsce – bez żadnego problemu może kontynuować naukę w innym kraju. Wprowadzenie tego systemu znacząco wpłynęło na rozwój międzynarodowych wymian. System ECTS przede wszystkim udoskonalił sposób rozliczania okresu studiów, co wpłynęło na zawiązanie współprac międzynarodowych pomiędzy ośrodkami naukowymi, a przede wszystkim dało młodym ludziom może jedyną i niepowtarzalną okazję w życiu, aby spróbować swoich sił w innym kraju, doświadczać nowych kultur i tradycji.
Studia pierwszego stopnia – możliwości po skończeniu Liceum
Długość trwania studiów pierwszego stopnia także zależy od rodzaju uczelni, na jaką postawił student. Minimalna długość to sześć semestrów w przypadku licencjatu, a w przypadku studiów inżynierskich będzie to siedem lub osiem semestrów.
Kolejną istotną kwestią jest praca dyplomowa, którą student musi napisać, a później podczas egzaminu obronić. Jeśli mu się uda – studia będą zakończone.
Warto wspomnieć także o formie studiów. Tutaj do wyboru są głownie trzy opcje: studia stacjonarne, studia zaoczne oraz dosyć rzadko spotykane studia wieczorowe. Na wielu kierunkach jeszcze kilka lat temu uskuteczniany był model studiów jednolitych np. magisterskich, które trwały około pięciu lat. Jednak rozkład ten się zmienił zdecydowanie na lepsze, ponieważ teraz w ciągu pięciu lat można skończyć dwa pokrewne kierunki, zdobyć większe doświadczenie, albo zakończyć swoją edukację wyższą na studiach licencjackich i zacząć realizować się w wybranym zawodzie. Wielu ludzi decyduje się na proces kształcenia i rozwoju we własnym zakresie, wybierając kursy i szkolenia pod kątem swojej specjalizacji.
Studia jednolite magisterskie
Studia pierwszego stopnia to nie jedyna opcja po maturze. Alternatywą mogą być studia jednolite magisterskie, jednak są one możliwe tylko na wybranych kierunkach. Należą do nich następujące kierunki: lekarski, lekarsko-dentystyczny, pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna, pedagogika specjalna, prawo, prawo kanoniczne, weterynaria, fizjoterapia, farmacja i analityka medyczna. W ich wypadku w ogóle nie jest możliwe podjęcie studiów licencjackich. Są też takie kierunki, na których możliwe są obie opcje. Zaliczają się do nich: aktorstwo, reżyseria, scenografia, grafika, malarstwo, rzeźba, teologia, architektura, psychologia konserwacja i restauracja dzieł sztuki oraz realizacja obrazu filmowego, telewizyjnego i fotografii. Występowanie studiów jednolitych magisterskich podyktowane jest twierdzeniem, że pewne kierunki nie są możliwe do zrealizowania w wystarczającym stopniu w ciągu 3 lata, aby można uznać je za zakończone nawet na poziomie licencjackim. Wobec tego trwają 5 bądź 6 lat w zależności od kierunku. Po tym czasie, pod warunkiem zaliczenia wszystkich przedmiotów, studenci przystępują do egzaminu dyplomowego. Jedynym wyjątkiem jest medycyna, na której to taki egzamin nie występuje. Po jego zdaniu szczęśliwy absolwent może tytułować się magistrem, a w przypadku pewnych kierunków także innymi tytułami: lekarzem, jeśli ukończył kierunek lekarski, lekarzem dentystą, jeśli ukończył kierunek lekarsko-dentystyczny, lekarzem weterynarii, jeśli ukończył weterynarię, magistrem farmacji, jeśli ukończył farmację lub magistrem inżynierem architektem, jeśli ukończył architekturę. Po ukończeniu studiów jednolitych magisterskich można podjąć działalność zawodową, ale także rozpocząć studia doktoranckie lub w przypadku kierunku prawniczego – aplikację na dany zawód.
Studia za granicą
Studia pierwszego stopnia za granicą, zwłaszcza na terenie Unii Europejskiej, są jak najbardziej otwartą możliwością dla Polskich maturzystów. Trzeba się jednak przygotować na to, że nie wszędzie tak jak w Polsce studia dzienne są darmowe. Braku konieczności płacenia czesnego możemy spodziewać się jedynie w Austrii, Niemczech, Szwecji, Norwegii, Finlandii oraz Danii. W wielu krajach istnieją jednak zarówno stypendia na pokrycie czesnego, jak i na utrzymanie czy za dobre wyniki w nauce. Biorąc pod uwagę, o ile prawdopodobnie niższe będą po przeliczeniu na inną walutę dochody rodziców danego kandydata na studia, otrzymanie ich nie powinno być w większości przypadków dużym problemem. Stosunkowo tanio, bo za mniej niż 2,5 tysiąca euro rocznie studia można podjąć między innymi w Hiszpanii, Portugalii, Francji, Włoszech czy Grecji. Największe opłaty czekają potencjalnych studentów w Anglii, gdzie mogą wynosić nawet ponad 10 tysięcy euro za rok. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że brytyjskie uczelnie należą do jednych z najlepszych w Europie, a w niektórych przypadkach nawet i na świecie.
Ukończenie tradycyjnych studiów pierwszego stopnia daje możliwość kontynuowania ścieżki naukowej. Kolejnym etapem mogą być studia drugiego stopnia – magisterskie lub podyplomowe. Warto zaznaczyć, że studia podyplomowe kończą się uzyskaniem jedynie świadectwa, a nie dyplomu.